دراین نوشتار سعی داریم مروری گذرا داشته باشیم بر تاریخچه کشت چای در ایران و فرایند تولید و نیز فرایند تولید چای و در نهایت بایدها ونبایدها در مورد مصرف چای که از بوته گیاهی بنام camellia sineesis گرفته می شود
تاریخچه چای سیاه درایران
حدود ۱۲۰ سال است که از کشت چای در ایران می گذرد ، تا قبل از این تاریخ مصرف قهوه درایران مرسوم بوده و با ورود این محصول قهوه کم کم از رونق افتاد و چای جایگزین آن شد
فرایند تولید چای
بعد از چیدن برگ از مزارع به دو روش معمولابرگهای چیده شده را تبدیل به چای می کنند :
الف : روش c .t c که بوسیله دستگاههای مخصوص تهیه می شوند
ب: روش رسمی یا ارتدکس
در روش تهیه چای به شیوه ارتدکس معمولا ۵مرحله طی می شود تا چای سیاه تولید شود :
۱٫ مرحله پلاس : در این مرحله برگها به محفظه های بزرگی بنام تراف منتقل می شوند تا مقداری از رطوبت آنها گرفته شده و پلاسیده شوند .
۲ . مرحله مالش : در این مرحله برگهای پلاسیده شده بوسیله دستگاههای مخصوصی مالش داده می شوند تا به اجزای کوچکتر و خرد شده تبدیل شوند .
۳ . مرحله اکسداسیون یا تخمیر: دراین مرحله برگهای چای را در معرض هوا قرار می دهند و برگها اکسیژن هوا را جذب کرده فعل وانفعالات و واکنشهای شیمیایی و تغییر رنگ از سبز به سیاه شکل می گیرد .
۴ . مرحله خشک کردن : پس ازتخمیر برگها را بوسیله دستگاههای خشک کن رطوبت مانده را گرفته و چای سیاه تولید شده خشک می گردد .
۵ . سرت کردن : در این مرحله انواع مختلف چای سیاه از نظر اندازه و کیفیت جداسازی می گردد و آماده بسته بندی و عرضه به بازار می شود .
انواع چای ( از بوته camellia sinesis )
۱ . چای سیاه : چایی است که عمل تبخیر کامل روی آن انجام شده
۲ . چاسی سبز : چای تبخیر نشده معروف به چای سبز است
۳ . چای اولانگ و پوچونگ که حالت نیمه تبخیری دارد .
۴ . چای سفید که از جوانه ها و گلبرگهای تازه گیاه چای به دست می آید .
خواص چای :
در مورد خواص چای با توجه به اهدافی که عرضه کنندگان ان دارند نظریات متفاوتی مطرح شده است .
هر ساله بین ۶۵ تا ۷۰ هزار تن چای خشک وارد کشور می شود که با توجه به سودهای کلان ومنافعی که نصیب وارد کنندگان می شود بهتر است با تامل بیشتری نسبت به تبلیغاتهای این محصول برخورد کرد .
نکته بسیار مهم در مصرف چای
همه انواع چای یاد شده از بوته گیاهی بنام camellia sinesis تهیه می شود و از آنجا که کلیه گیاهان دارویی برای مصارف خاص با مقادیر معین و طی یک دوره مشخص طبق دستورالعمل حکیم حاذق مصرف می شود ، جای سوالاست که چگونه چای بعنوان یک عادت همیشگی پر مصرف در طول شبانه روز برای مردم ایران شده و به گونه ای این وابستگی نزد عده ای شدید است که اگر در طول روز چایی مصرف نکنند دچار سردرد می شوند .
شاید علت اصلی آن را در تلقین ها و سرخوشی موقت باید جسجو کرد و غافل از اینکه این مصرف بی رویه عوارضی راممکن است به دنبال داشته باشد از جمله :
عوارض چای سیاه
کم خونی که خود عامل چندین بیماری د یگراست ، اختلال در خواب ، سوزش سر دل ، اسهال ، تحریک اعصاب ، طپش قلب ، سنگهای کلیوی اگزالیک ، افزایش فلوراید در بدن و تشدید خطر پوکی استخوان .
جدای از عوارض جدی که در ترکیبات چای ممکن است برای سلامتی بدن داشته باشد، دستکاریهایی مثل افزودنی ها ، عطر و اسانس های شیمیایی خودمضراتی را برای بدن بدنبال دارد مثل :
عوارض اسانسهای شیمیایی چای سیاه
ایجاد آلرژی و حساسیت
بیش فعالی کودکان
اختلال در عملکرد کبد
کاهش سطح ویتامین های بدن
اختلال در سیستم ایمنی بدن
و دیگر عوارضی که مواد افزودنی شیمیایی دارند و بر همگان مشخص است ، حال با این تفاسیر عقل سلیم حکم می کند با احتمال ضرر داشتن یک ماده غذایی ، برای حفظ سلامتی بدن ریسک نکنیم و در انتخاب آنچه می خواهد بعنوان خوراکی و نوشیدنی وارد بدن شود دقت و تامل بیشتری داشته باشیم .
si
